Mozart in Den Haag
Op 3 juni 1763 begon de familie Mozart vanuit hun woonplaats Salzburg aan een lange reis, die hen zou voeren langs hoven in Duitsland, Frankrijk en Engeland. Vader Leopold wilde niet alleen zijn zeer begaafde kinderen Nannerl en Wolfgang aan de wereld tonen, maar ook de wereld aan hen.
Hoogzwangere prinses
In Engeland verbleven zij uiteindelijk meer dan een jaar. Tegen de tijd dat er werd besloten naar huis te gaan, werden zij uitgenodigd om op de terugreis enige concerten te geven in Den Haag. De uitnodiging kwam niet van Willem V, de prins van Oranje die op dat moment 17 jaar oud was en nog onder voogdij stond, maar van zijn vijf jaar oudere, zwangere zus Carolina. Zij was zeer muzikaal en had die gave van haar moeder Anna van Hannover, die lessen had genoten bij Georg Friedrich Händel. Leopold schreef aan een vriend dat hij de wens van een hoogzwangere vrouw natuurlijk niet kon negeren. Het beloofde bovendien een lucratief uitstapje te worden.
De Mozarts arriveren op 11 september tegen zeven uur ’s avonds per trekschuit vanuit Delft op het Zieken, nabij het Groenewegje. Het schemert, de zon is net ondergegaan. Tegen de tijd dat de koets is volgeladen met hun koffers is het helemaal donker. Hun koets rijdt via het met olielantaarns verlichte Spui en de Turfmarkt naar de Fluwelen Burgwal, midden in het Spuikwartier. Over hun hotel aldaar, La Ville de Paris, noteert vader Leopold later: “Een erg slechte herberg.”
Zieke Nannerl…
Een week na hun aankomst in Den Haag gaf Wolfgang twee concerten ten huize van prinses Carolina. Nannerl was daar niet bij; zij was ziek geworden. Ook het derde concert speelde Wolfgang alleen en tevens in afwezigheid van Carolina, die net bevallen was van een dochter. Dit concert vond plaats aan het Hof, op Paleis Noordeinde of Huis Ten Bosch. Het Hof had een eigen orkest met een kern van zestien musici, dat wekelijks een concert verzorgde. Misschien werd het af en toe al ‘Residentie Orkest’ genoemd.
...en zieke Wolfgang
Leopold had onderwijl aangekondigd dat Wolfgang op 30 september 1765 een concert zou geven in de Oude Doelen, aan het Tournooiveld. Entreeprijs: 3 gulden. Ongeveer twee daglonen van een arbeider. Dit concert is waarschijnlijk niet doorgegaan, omdat Nannerl zo ernstig ziek bleek te zijn, dat er voor haar leven werd gevreesd.
Leopold laat haar, na welwillende tussenkomst van prinses Carolina, door een hofarts verzorgen. Die krijgt haar weer op de been, maar intussen is ook Wolfgang geveld door dezelfde ziekte. Pas halverwege december zijn beide kinderen genezen. Leopold besluit nog een tijdje in Den Haag te blijven, om de kinderen aan te laten sterken. Dat gaf hem de gelegenheid Wolfgang en Nannerl twee keer op te laten treden in de Oude Doelen, in januari 1766. De familie had inmiddels goedkoper logement gekozen in het ‘Hof van Utrecht’ aan het Spui nummer 44, bij horlogemaker en hotelier Eskes.
Foto rechts: Plaquette van Mozart, op de plek waar voorheen het Hof van Utrecht stond (Foto: Haags Gemeentearchief)
Inhuldiging Willem V
Eind januari reizen de Mozarts naar Amsterdam om ook daar concerten te geven. Begin maart zijn ze weer terug in Den Haag en zijn er getuige van de inhuldiging van Willem V als stadhouder van de Republiek. Mozart speelt tijdens het feest op Paleis Noordeinde eigen composities, onder meer de Variaties op het Wilhelmus. Pas midden april aanvaarden ze de lange terugreis naar Salzburg.
Ronald Touw
Geniet op zondagochtend 9 maart 2025 van de zangerige, hemelse klanken van onze eigen solist Arno Stoffelsma die een van Mozarts laatste muziekstukken ten gehore brengt: zijn wonderschone Klarinetconcert.
