Een One Minute Symphony voor Beethoven
Wereldpremière op 24 mei in Amare!
Op 24 mei a.s. klinkt een bijzondere One Minute Symphony, geschreven door componist Nikos Galenianos. Deze keer geen ontmoeting omgezet in muziek maar een muzikaal eerbetoon aan de Negende symfonie van Beethoven die deze maand tweehonderd kaarsjes mag uitblazen. Hoe is het voor een hedendaagse componist om een stuk te schrijven dat vlak voor Beethovens wereldberoemde symfonie wordt gespeeld en waar haalt Nikos Galenianos zijn inspiratie vandaan?
“In eerste instantie klonk het een beetje surrealistisch en zelfs grappig”, zo vertelt Nikos. “Beethoven 9 is werkelijk een monumentaal stuk en een van mijn favorieten. In dergelijke gevallen zie ik twee opties: óf je raakt overweldigd en loopt vast, óf je gaat je eigen weg en observeert of en hoe je eigen materiaal met Beethoven samengaat. Aanvankelijk besloot ik volledig voorbij te gaan aan het feit dat Beethovens Negende op mijn stuk zou volgen en keek ik waar de stroom me naartoe zou brengen. Naarmate de tijd verstreek, begon ik een interessant effect te zien – dat de muziek die ik creëerde een geaarde, ‘voorwaarts bewegende’ energie bevatte, vergelijkbaar met Beethovens Negende. Het is totaal andere muziek, maar toch bleek er een gemeenschappelijke basis te ontstaan.”
Inspiratie
“Mijn werk gaat vaak over oude of middeleeuwse teksten, zoals Dante's Inferno, John Miltons Paradise Lost of de oude Griekse tragedie. Dergelijke bronnen gebruik ik als oermateriaal, ik verwerk en deconstrueer de tekst en wat uiteindelijk overblijft is mijn eigen emotionele reactie daarop. Ik ben ook geïnteresseerd in oude a cappella muziek [vocale muziek zonder begeleiding, red.] en de laatste tijd houd ik me bezig met de conceptie van prelinguïstische (baby)spraak. Hoewel ik niet altijd vocale muziek maak, zijn daar toch elementen van terug te vinden, ook in dit nieuwe werk.”
“Tot nu toe had ik nog nooit een daadwerkelijk citaat in mijn muziek verwerkt. Dat is iets wat ik bewust vermijd omdat ik liever heb dat mijn muziek niet door andere, reeds bestaande melodieën wordt aangetast. Nu gebruik ik voor het eerst een citaat, uiteraard uit de Negende, bijna als een illusie, alsof het nooit heeft plaatsgevonden. Dit komt door het sterke buitenmuzikale en conceptuele pad dat ik heb gevolgd.”
"Het is belangrijk om tijdens het luisteren na te denken over waar we staan in relatie tot wat er op dit moment gebeurt, anders is het een gemiste kans op wat deze prachtige muziek aandraagt."
- Nikos Galenianos
Relevantie
“Toen mij deze opdracht werd gegeven, ging ik naar de oorspronkelijke bron: Schillers Ode an die Freude. De context van het gedicht en de humanistische idealen zijn algemeen bekend. Wat minder mensen weten is dat Schiller zich kort na het schrijven ervan distantieerde van de idealistische context en het gedicht als een naïef overblijfsel uit het verleden beschouwde, vanwege de politieke situatie in Europa op dat moment. Toen ik dit las, veranderden mijn gedachten over het stuk dat ik zou componeren volledig. Het is een persoonlijke wil om directe uitspraken over feitelijke politieke of sociale omstandigheden via muziek te vermijden. Niettemin kon ik in dit geval onmogelijk negeren dat Schillers latere koelheid jegens Ode an die Freude volkomen past bij onze tijd. Het is uitgesloten om te ontkennen dat we met dit stuk waarden vieren die weinig relevantie meer hebben voor de hedendaagse sociale en politieke realiteit. Want opnieuw in de geschiedenis van de mensheid breidt oorlog zich overal uit en Europese landen voeren opnieuw enorme bezuinigingen door (uiteraard ook op de cultuur) om hun militaire programma's te ondersteunen. Ik zeg niet dat de Negende symfonie niet uitgevoerd mag worden, integendeel! Het is onze plicht om optimistisch te blijven en deze specifieke muziek komt waar woorden en daden niet komen. Ik geloof echter dat we de dingen, ook deze muziek, in een realistisch perspectief moeten plaatsen. Het is belangrijk om tijdens het luisteren na te denken over waar we staan in relatie tot wat er op dit moment gebeurt, anders is het een gemiste kans op wat deze prachtige muziek aandraagt.”
PseudOde
“Mijn compositie heet PseudOde, dat voortkomt uit pseudo (onwaar) en ode. Het verwijst naar alle reeds genoemde gedachten over de waarden die de Negende symfonie belichaamt. Toch zou ik de interpretatie van de titel liever openlaten, omdat het voor mij ook als een passend maar niet 100% duidelijk gedefinieerd woord voorkwam. Het maakt mij niet uit hoe mensen op mijn compositie reageren, al hoop ik wel op een reactie! Dan weet ik of mijn muziek iemand raakt.”