Jan van Gilse (1881-1944) 

Concertouverture in c (1900) 

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) 

Vioolconcert nr. 4 in D, KV 218 (1775) 

• Allegro 

• Andante cantabile 

• Rondeau (Andante grazioso – Allegro ma non troppo) 

Pauze 

Modest Moesorgski (1839-1881) 

Schilderijen van een tentoonstelling (1874) 

(bewerking Maurice Ravel, 1922) 

• Promenade 

• Gnomus 

• Promenade 

• Het oude kasteel 

• Promenade 

• Tuilerieën 

• Bydło 

• Promenade 

• Ballet van de kuikens in de dop 

• Samuel Goldenberg en Schmuÿle 

• Het marktplein van Limoges 

• Catacombae (Sepulchrum Romanum) 

• Cum mortuis in lingua mortua 

• De hut op kippenpoten (Baba-Yaga) 

• De grote poort van Kiev 

Einde concert circa 16.15 uur 

Anja Bihlmaier - dirigent 

Studie Musikhochschule Freiburg, Mozarteum Salzburg. 

Huidige positie Chef-dirigent Residentie Orkest, vaste gastdirigent Lahti Symphony Orchestra. 
Highlights Recent dirigeerde ze het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Deutsche Radio Philharmonie Saarbrücken Kaiserslautern, Royal Stockholm Philharmonic, Lahti Symphony Orchestra, Tampere Philharmonic, City of Birmingham Symphony Orchestra, BBC Scottish Symphony Orchestra, Orquestra Symfónica de Barcelona, Basque National Orchestra, Gothenburg Symphony, Fins Radio-orkest, Orquesta Sinfónica de Madrid en MDR-Sinfonieorchester. De afgelopen seizoenen dirigeerde ze tevens verschillende operaproducties in Wenen (Volksoper), Trondheim en Malmö. Was vast verbonden aan de operahuizen van Kassel en Hannover. 

Tobias Feldmann - viool 

Opleiding Hochschule für Musik te Würzberg en Berlijn. 

Highlights Concerteerde met orkesten als Konzerthausorchester Berlin, Bournemouth Symphony, Tampere Phiilharmonic, Concertgebouw Kamerorkest, WDR Sinfonieorchester met dirigenten als Karl-Heinz Steffens, Reinhard Goebel, Michel Tabachnik en Marin Alsop. Speelde op festivals als de Rheingau Musik Festival en het Schleswig-Holstein Musikfestival met o.a. Kian Soltani, Denis Kozhukin en Tabea Zimmermann. Maakte in 2018 zijn Nederlands debuut bij het Residentie Orkest o.l.v. Nicholas Collon. 

Prijzen o.a. International Joseph Joachim Competition (2012), Deutschen Musikwettbewerbs (2012), Koningin Elisabethwedstrijd (2015). 

Bespeelt een viool van Nicolo Gagliano (Napels, 1769). 

Overig Werd op 26-jarige leeftijd hoogleraar viool aan de Hochschule für Musik te Würzberg. 

Residentie Orkest Den Haag 

Opgericht Den Haag, 1904 

Huidige chef-dirigent Anja Bihlmaier 

Vaste gastdirigenten Richard Egarr en Jun Märkl 

Chef-dirigenten Henri Viotta, Peter van Anrooy, Frits Schuurman, Willem van Otterloo, Jean Martinon, Ferdinand Leitner, Hans Vonk, Evgenii Svetlanov, Jaap van Zweden, Neeme Järvi, Nicholas Collon. 

Te zien in o.a. Amare, Paard, De Nationale Opera, Koninklijk Concertgebouw, De Doelen, TivoliVredenburg. 

Educatie Jaarlijks bereik van ruim 40.000 scholieren, volwassenen en amateurmusici in educatieve projecten. Onderdeel hiervan is The Residents, waarmee het orkest honderden kinderen uit Haagse wijken in contact brengt met klassieke muziek. 

Van Gilse, Mozart en Moesorgski 

De in Rotterdam geboren Jan van Gilse bleek al op jonge leeftijd muzikaal begaafd. Net zestien jaar oud studeerde hij aan het conservatorium van Keulen. Door een hoogoplopend conflict – Van Gilse was ongewild betrokken geraakt bij een uit de hand gelopen relatie tussen een docent en een pianoleerlinge – werd hij van het conservatorium verbannen. Hij trok naar Berlijn om daar verder te studeren en ook met zijn verdere carrière kwam het goed. Hij was onder meer dirigent van het Utrechtsch Stedelijk Orkest, richtte in 1911 het Genootschap van Nederlandse Componisten (Geneco) op en stond twee jaar later aan de wieg van het Bureau voor Muziekauteursrecht (Buma). Door een conflict met collega-componist en muziekrecensent Willem Pijper vertrok Van Gilse in 1921 uit Utrecht en vestigde zich in Berlijn. Het opkomend fascisme deed hem echter terugkeren en in 1933 werd hij directeur van het Utrechts conservatorium. Na de inval van de Duitsers verloor Van Gilse al zijn functies en kwam er een verbod op de uitvoering van zijn composities. Het verlies van zijn beide zonen, die in het verzet actief waren, kon hij niet verwerken. Op 8 september 1944 overleed de componist in een ziekenhuis in Oegstgeest. 

Van Gilse’s Concertouverture is een vroeg werk, maar toont al wel het enorme vakmanschap van de jonge componist. De ouverture staat met beide benen in de Duitse romantische traditie en laat sporen van Beethoven en Mahler horen. Opvallend is het turbulente karakter van de muziek: duister, broedend en ongemakkelijk. 

Op het kortstondige hoogtepunt van zijn carrière verdiende Wolfgang Amadeus Mozart een fortuin als klaviervirtuoos in Wenen. Dat hij ook als violist meer dan behoorlijk uit de voeten kon is minder bekend, maar geenszins verwonderlijk als men bedenkt dat vader Mozart een van de meest vooraanstaande vioolpedagogen van zijn tijd was. 

Mozarts violistische vaardigheden maakten dat hij in zijn Salzburgse jaren een aanstelling had in het hoforkest van de aartsbisschop Hieronymus von Colloredo. Hij trad er tevens op als solist in zijn eigen Vioolconcerto’s. Die zagen – met uitzondering van het Eerste – allemaal het daglicht in 1775, ruim een jaar vóór Mozarts eerste substantiële pianoconcert (KV 271). 

Mozarts Vioolconcerten zijn welbeschouwd jeugdwerken, maar getuigen op meesterlijke wijze van zijn snel groeiende beheersing van het concertogenre. In het Vierde vioolconcert in D-groot, experimenteert Mozart met nieuwe manieren om de solist in de spotlight te zetten. Het gevolg is een partij waarin onversneden virtuositeit (hoge registers, rappe loopjes, rijke ornamentiek) hand in hand gaat met een inventieve, expressieve melodische schriftuur. In het zangerige langzame deel, zeg: een ‘aria’ voor viool en orkest, laat Mozart de operacomponist in hem de vrije loop, om in de dansante finale te flirten met de achttiende-eeuwse volksmuziek. 

Waarschijnlijk was de Russische schilder Viktor Hartmann slechts bij een enkeling bekend gebleven als zijn vriend Modest Moesorgski zijn Schilderijen van een tentoonstelling niet had gecomponeerd. Ze waren goed bevriend met elkaar en het vroege overlijden van Hartmann schokte de componist zeer. Natuurlijk bezocht hij de uitgebreide postume tentoonstelling van het werk van Hartmann in Sint Petersburg en schreef naar aanleiding daarvan zijn bekende pianowerk. Hij nam veertien kunstwerken van Hartmann die hij treffend in klank omzette. Hij geeft je als luisteraar de illusie dat je echt een tentoonstelling bezoekt doordat hij je met kleine intermezzo’s die hij ‘promenade’ noemt van schilderij naar schilderij laat lopen. 

Maar het is de vraag of Moesorgski’s Schilderijententoonstelling een groot succes was geworden als niet Maurice Ravel er een wereldberoemde orkestratie van had gemaakt. Hij was overigens zeker niet de eerste en ook niet de laatste, want er zijn meer dan honderd arrangementen van het stuk bekend. Ravel schreef het op verzoek van dirigent Sergei Koussevitsky bedoeld voor zijn serie Concerts Koussevitzky die hij jaarlijks tussen 1921 en 1929 in Parijs organiseerde. Voor Ravel kwam de opdracht op een gunstig moment. Hij kwakkelde wat met zijn gezondheid en daardoor liep hij vast in zijn werk aan zijn kinderopera L'Enfant et les sortilèges. Om zijn zinnen te verzetten was dit arrangeerverzoek meer dan welkom. Hoewel Koussevitsky  hem op het hart had gedrukt er wel een echt Russisch arrangement van te maken in de stijl van Rimski-Korsakov, ging Ravel volstrekt zijn eigen gang. In zijn orkestratie liet hij zich veel meer leiden door de orkestrale klankrijkdom van Debussy en Stravinsky en natuurlijk zijn eigen inspiratie, dan door de Russische romantiek. Het resultaat mocht er zijn. Het was alsof hij de zwart-wit reproductie die Moesorgski van Hartmanns werk voor piano had gemaakt, transformeerde in een overweldigende kleurenfoto voor orkest. Ravels versie overschaduwde daarmee alle andere arrangementen die er van de Schilderijententoonstelling zijn gemaakt, zelfs het origineel. Het is daarmee een unieke compositie met twee gezichten geworden waarin beide componisten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. 

Op zondag 25 september 2022 wordt de 46e City-Pier-City Loop gehouden. Dit grootste hardloopevenement van Den Haag trekt tienduizenden toeschouwers. Daarom zijn tijdens de loop delen van de stad minder goed bereikbaar.

Lees hier alles over de bereikbaarheid in de stad.