Residentie Orkest Den Haag

Anja Bihlmaier dirigent

Vivi Vassileva slagwerk
Tobias Melle fotografie en live projectie

Iris Bramberger (2000)
One Minute Symphony: Still round & round (2023)

Gregor Mayrhofer (1987)

Recycling Concerto (2021; Nederlandse première)

·         The happy tsunami of wealth

·         Meltdown – Meltup

·         Plastic Bottle Cadenza

·         Recycling Music

Pauze

Ludwig van Beethoven (1770-1827)

Symfonie nr. 6 in F, op. 68 ‘Pastorale’ (1808) / Pastorale in Images door Tobias Melle

·         Erwachen heiterer Empfindungen bei der Ankunft auf dem Lande (Allegro ma non troppo)

·         Szene am Bach (Andante molto moto)

·         Lustiges Zusammensein der Landleute (Allegro)

·         Gewitter, Sturm (Allegro)

·         Hirtengesang. Frohe und dankbare Gefühle nach dem Sturm (Allegretto)

Einde concert circa 22.00 uur.

Anja Bihlmaier - dirigent

Studie Musikhochschule Freiburg, Mozarteum Salzburg.

Huidige positie Chef-dirigent Residentie Orkest, vaste gastdirigent Lahti Symphony Orchestra.
Highlights Recent dirigeerde ze het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Deutsche Radio Philharmonie Saarbrücken Kaiserslautern, Royal Stockholm Philharmonic, Lahti Symphony Orchestra, Tampere Philharmonic, City of Birmingham Symphony Orchestra, BBC Scottish Symphony Orchestra, Orquestra Symfónica de Barcelona, Basque National Orchestra, Gothenburg Symphony, Fins Radio-orkest, Orquesta Sinfónica de Madrid en MDR-Sinfonieorchester. De afgelopen seizoenen dirigeerde ze tevens verschillende operaproducties in Wenen (Volksoper), Trondheim en Malmö. Was vast verbonden aan de operahuizen van Kassel en Hannover.

Vivi Vassileva - slagwerk

Studie Bij Claudio Estay; Hochschule für Musik und Theater in München en bij Martin Grubinger aan de Universität Mozarteum Salzburg.

Highlights Soleerde bij diverse orkesten als de Wiener Symphoniker, Britten Sinfonia, Gürzenich Orchester Köln en Neue Philharmonie München. Is ook te vinden op belangrijke festivals als Heidelberger Frühling en Schleswig-Holstein Music Festival. Breidt het slagwerkrepertoire uit door opdrachten te verstrekken aan componisten als Bushra El-Turk, Claas Krause en Gregor Mayrhofer.

Maakt haar debuut bij het Residentie Orkest.

Prijzen o.a. twee prijzen op de gerenommeerde ARD-Musikwettbewerk (2014) en Bayerischer Kunstförderpreis (2017).

Website www.vividrums.com

Tobias Melle - fotografie en live projectie

Werkt al meer dan dertig jaar in het spanningsveld tussen muzikale en visuele werelden. Voor zijn ‘symfonieën in beeld’ reist hij vaak maanden met een camera en partituur om de juiste foto’s te vinden. Bijzonder aan zijn werk is de structureel en emotioneel samenhangende vertaling van muzikale contexten in associatieve beelden, die hij altijd persoonlijk en live uitvoert – als een muzikale solist past hij zich aan aan de interpretatie van de dirigent. Zijn ‘symfonieën in beeld’ zijn uitgevoerd door orkesten in binnen- en buitenland, waaronder Tonhalle Orchester Zürich, Houston Symphony Orchestra en Hong Kong Philharmonic Orchestra.

Meer informatie (in het Duits) over de Pastorale in Images is hier te vinden.

Residentie Orkest Den Haag

Opgericht Den Haag, 1904

Huidige chef-dirigent Anja Bihlmaier

Vaste gastdirigenten Richard Egarr en Jun Märkl

Chef-dirigenten Henri Viotta, Peter van Anrooy, Frits Schuurman, Willem van Otterloo, Jean Martinon, Ferdinand Leitner, Hans Vonk, Evgenii Svetlanov, Jaap van Zweden, Neeme Järvi, Nicholas Collon.

Te zien in o.a. Amare, Paard, De Nationale Opera, Koninklijk Concertgebouw, De Doelen, TivoliVredenburg.

Educatie Jaarlijks bereik van ruim 40.000 scholieren, volwassenen en amateurmusici in educatieve projecten. Onderdeel hiervan is The Residents, waarmee het orkest honderden kinderen uit Haagse wijken in contact brengt met klassieke muziek.

Mayrhofer en Beethoven

Een concert waarbij je niet alleen oren maar ook ogen te kort komt. In zijn Recycling Concerto laat componist Gregor Mayrhofer niet alleen horen, maar ook zien wat hij met zijn compositie wil zeggen. En bij de klanken van de ‘Pastorale’ overbrugt fotograaf Tobias Melle in beelden de tegenstelling tussen Beethovens ideale natuur en onze huidige worsteling met diezelfde natuur.

Hoe actueel wil je als componist zijn? Aanzienlijk, als het aan de Duitse Gregor Mayrhofer ligt. In diverse werken van zijn hand legt hij op een muzikale manier de vinger op de zere plek van de mondiale problemen die de mensheid bedreigen, maar komt minstens even creatief tot een oplossing. In Recycling Concerto pakt hij de uitdaging van de enorme afvalberg aan. Muzikaal uitgangspunt is het principe dat je elk voorwerp waar je op kunt slaan en wat een bruikbaar geluid geeft, als slagwerk kunt bestempelen. Daarmee is Recycling Concerto in de basis een soloconcert voor slagwerk en orkest, speciaal geschreven voor Vivi Vassileva.

Meteen al aan het begin creëren orkest en solist een behoorlijke berg afval op het podium. Vivi speelt op professionele instrumenten als marimba, vibrafoon en klokkenspel, waar zij, naast vakkundig spel, er ook geluid uit haalt door het te bestrooien met troep als gebruikte kurken en lege koffiecupjes. De orkestleden helpen haar dapper mee door gebruikte plastic zakken naar haar toe te gooien. Maar in de delen die volgen gooit de slagwerkster het over een andere boeg. Zij laat de klassieke instrumenten voor wat ze zijn en stapt over op een arsenaal aan weggegooide gebruiksvoorwerpen. Maar wel één waar muziek in zit. Wat te denken van een marimba gemaakt van petflessen, een xylofoon van potten, pannen, en bekers, of een klokkenspel van kleine flesjes? Ze maakt er volwaardige muziekinstrumenten van waar ze uiterst virtuoos op speelt. Hoogtepunt is wel een cadens waar ze uit slechts één plastic fles een scala aan geluiden weet te halen.

Ondanks de actualiteit van de compositie, heb je niet het gevoel dat je naar een hypermodern stuk zit te luisteren. Mayrhofer zorgt ervoor dat het samenspel van harmonie, melodie en ritme, aangenaam, maar vooral fascinerend zijn om naar te luisteren. Zo komen herkenbare melodieën voorbij, maar ook jazzy passages en zelfs in het tweede deel een passacaglia gebaseerd op een twaalftoonsmotief.

Set ansichtkaarten

Kende het Wenen van Ludwig van Beethoven wellicht geen echte milieuvervuiling, bepaald schoon was het er ook niet. Net als in vele andere grote steden was Wenen ronduit smerig. Er was nauwelijks riolering, de straten lagen vol met paardenvijgen dat na een regenperiode een vunzige brij werd, en iedereen wierp zijn vuil gewoon op straat. Vooral in de zomer was de stank door de hitte ondragelijk en vluchtte iedereen die kon de stad uit. De keizerlijke familie ging naar het buitenverblijf Schönbrunn of naar het kuuroord Baden vlak bij de stad waar het ook voor de overige adel en rijke burgerij goed toeven was. Ook Beethoven liet het zomerse Wenen vaak voor wat het was en nam dan enkele maanden zijn intrek in een van de dorpen rondom de stad. Daar genoot hij van de rust en maakte lange wandelingen door de bossen en de velden. Het kon niet anders dan dat hij die indrukken in een compositie zou verwerken. Het werd zijn Zesde symfonie die hij toepasselijk de ‘Pastorale’ noemde. Hij beschreef het als ‘Erinnerungen an das Landleben’ en hoewel hij beweerde dat het ‘meer uitdrukking dan schildering’ was, heeft het het effect van een set poëtische ansichtkaarten die het plattelandsleven verbeelden. De ondertitels van de diverse delen laten wat dat betreft niets aan duidelijkheid te wensen over. Dat begint in het eerste deel met een vrolijke zonsopgang in de frisse ochtend. Tijdens een lome middag ligt Beethoven in de schaduw van een boom met zijn voeten in een koel beekje en geniet van de vogels die hij letterlijk in de blazers laat horen. Dan volgt een dorpsfeest dat echter ruw onderbroken wordt door een stevige onweersbui. Hier komt de ruige Beethoven even om de hoek kijken. Met onstuimige passages en soms bijna atonale harmonieën slaat hij je met bliksem en donder om de oren. Als het laatste gerommel in de verte verdwenen is, danken de dorpsbewoners de Allerhoogste met een zoete devote hymne bij het ondergaan van de zon.

Kees Wisse