Programmaboekje
Anja ontmoet Hannes Minnaar
Praktische informatie
Vrijdag 11 maart 2022
19.15 uur – zaal open
20.00 uur – concert
22.00 uur – einde concert
Zondag 13 maart 2022
13.30 uur – zaal open
14.15 uur – concert
16.15 uur – einde concert
De garderobe is geopend en in de pauze van dit concert staat er een gratis pauzedrankje voor je klaar in een van onze foyers.
Eerder programmaboekje teruglezen? Blader door ons archief. Klik hier!
Johannes Brahms (1833-1897)
Pianoconcert nr. 1 in d, op. 15 (1854-1858)
Maestoso
Adagio
Rondo: Allegro non troppo
Pauze
Myrto Nizami (1994)
One Minute Symphony: Fake Palindromes (2020)
Robert Schumann (1810-1856)
Symfonie nr. 1 in Bes, op. 38 ‘Frühling’ (1841)
Andante un poco maestoso – Allegro molto vivace
Larghetto
Scherzo: Molto vivace – Trio I: Molto piu vivace – Trio II – Coda
Allegro animato e grazioso
Anja Bihlmaier dirigent
Studie Musikhochschule Freiburg, Mozarteum Salzburg.
Huidige positie Chef-dirigent Residentie Orkest, vaste gastdirigent Lahti Symphony Orchestra.
Highlights Recent dirigeerde ze het Deutsches Symphonie-Orchester Berlin, Deutsche Radio Philharmonie Saarbrücken Kaiserslautern, Royal Stockholm Philharmonic, Lahti Symphony Orchestra, Tampere Philharmonic, City of Birmingham Symphony Orchestra, BBC Scottish Symphony Orchestra, Orquestra Symfónica de Barcelona, Basque National Orchestra, Gothenburg Symphony, Fins Radio-orkest, Orquesta Sinfónica de Madrid en MDR-Sinfonieorchester. De afgelopen seizoenen dirigeerde ze tevens verschillende operaproducties in Wenen (Volksoper), Trondheim en Malmö. Was vast verbonden aan de operahuizen van Kassel en Hannover.
Hannes Minnaar piano
Studie Conservatorium van Amsterdam bij Jan Wijn, volgde daarna lessen bij o.a. Alfred Brendel, Menahem Pressler en Ferenc Rados.
Prijzen Concours de Genève (tweede prijs, 2008), Koningin Elisabethconcours (derde prijs, 2010), Nederlandse Muziekprijs (2016).
Highlights Soleerde o.m. bij het Koninklijk Concertgebouworkest, Residentie Orkest, Radio Filharmonisch Orkest en het Nationaal Orkest van Belgie onder dirigenten als Herbert Blomstedt, Marin Alsop, Jan Willem de Vriend en Frans Brüggen. Gaf recitals in o.a. het Amsterdamse Concertgebouw, Gewandhaus te Leipzig en Musahino Hall in Tokio. Speelt met violiste Maria Milstein en cellist Gideon den Herder in het Van Baerle Trio. Maakte in 2019 zijn debuut in de serie Meesterpianisten.
Residentie Orkest Den Haag
Opgericht Den Haag, 1904
Huidige chef-dirigent Anja Bihlmaier
Vaste gastdirigenten Richard Egarr en Jun Märkl
Chef-dirigenten Henri Viotta, Peter van Anrooy, Frits Schuurman, Willem van Otterloo, Jean Martinon, Ferdinand Leitner, Hans Vonk, Evgenii Svetlanov, Jaap van Zweden, Neeme Järvi, Nicholas Collon.
Te zien in o.a. Amare, Paard, De Nationale Opera, Koninklijk Concertgebouw, De Doelen, TivoliVredenburg.
Educatie Jaarlijks bereik van ruim 40.000 scholieren, volwassenen en amateurmusici in educatieve projecten. Onderdeel hiervan is The Residents, waarmee het orkest honderden kinderen uit Haagse wijken in contact brengt met klassieke muziek.
Brahms en Schumann
De twee muzikale vrienden Robert Schumann en Johannes Brahms zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De 23 jaar oudere Schumann zette de jonge Brahms op de kaart, omgekeerd zorgde Brahms voor Schumann wanneer deze het moeilijk had.
Ook al zat er vijfentwintig jaar tussen, Johannes Brahms componeerde twee fantastische pianoconcerten. Het Eerste – voor die tijd – reusachtige pianoconcert verscheen toen de componist 23 jaar oud was en aan het begin van zijn carrière stond. Dit symfonisch getinte pianoconcert werd echter door publiek en critici terzijde geschoven. Pas een kwart eeuw later durfde de meester, die inmiddels de schaapjes op het droge had, een Tweede pianoconcert uit te geven.
De eerste uitvoering van het Pianoconcert nr. 1 in 1858, met Brahms als solist, werd een groot fiasco. Het publiek was bij soloconcerten gewend dat er ijverig en vooral virtuoos gestreden werd tussen instrument en orkest. Maar daar was hier geen sprake van. Het leek warempel wel een symfonie! Eigenlijk was de jonge Brahms ook van plan een symfonie te schrijven, maar het lukte hem eenvoudig niet, dus werkte hij het materiaal om naar een sonate voor twee piano’s om tot slot te kiezen voor een pianoconcert. Thans kan het gerekend worden tot een van de meest populaire concerten uit de pianoliteratuur. Begon deze opmars toen Brahms dit Pianoconcert uitvoerde in het Haagse Gebouw voor Kunsten & Wetenschapen op 19 januari 1876?
Het concert begint met een krachtig maestoso dat geïnspireerd lijkt op Beethovens Negende symfonie. Het hartstochtelijke karakter van het tweede deel is een weerslag op de tragische gebeurtenissen rond zijn zieke vriend, de componist Robert Schumann (1810-1856). In huize Schumann trad Brahms in die tijd op als steun en toeverlaat voor de vrouw van Schumann, de pianiste Clara Schumann-Wieck (1819-1896), en tegelijkertijd als vervangend vader. Vrijwel dagelijks zocht hij zijn ontdekker Robert Schumann op, die in een krankzinnigengesticht was opgenomen. Het laatste deel heeft dezelfde vorm (tot in de
kleinste details) als het derde deel van Beethovens Derde pianoconcert en demonstreert dat Brahms zich graag door de oude modellen liet inspireren en daaraan een nieuwe draai gaf. Onderhuids domineert Beethoven, bovenhuids Brahms die ‘plagiaat’ zag als een groot compliment.
Tot 1840 was Robert Schumann als componist vooral bekend door zijn pianowerken en liederen. In dat jaar trouwde hij met Clara, de dochter van zijn pianoleraar. Zíj was het die haar echtgenoot aanspoorde om symfonische muziek te componeren. Clara schreef in haar dagboek: ‘Zijn verbeelding gaat verder dan de piano. (…) Mijn grootste wens is dat hij voor orkest componeert, dat is zijn gebied! Hopelijk kan ik hem hiertoe brengen!’ Dat lukte: in slechts vier dagen tijd maakte Robert de schetsen voor zijn Eerste symfonie en een maand later was de orkestratie klaar. Eind maart 1841 ging zijn eersteling onder leiding van Felix Mendelssohn in première in Leipzig en werd warm onthaald.
Volgens Clara’s dagboek was de titel Frühlingssinfonie ontleend aan Adolf Böttgers gedicht Frühlingsgedicht. Volgens Robert was het echter gebaseerd op het gedicht Liebesfrühling. Oorspronkelijk had ieder deel een ondertitel, zoals ‘Het begin van de lente’ en ‘Avond’, maar Schumann trok deze titels terug vóór publicatie. Zo vertelde Schumann aan collega-componist Spohr: ‘De muziek is niet bedoeld om iets vastomlijnds te beschrijven, ik was enkel geïnspireerd door de geest van de lente.’ En dat horen we maar al te goed: de lente mag beginnen als opmaat naar een fantastisch seizoen in Amare zonder corona!
Johannes Brahms
(Hamburg, 17 mei 1833 – Wenen, 3 april 1897)
Verstrooide Brahms
Brahms is meerdere malen in Den Haag geweest om er te soleren en zijn eigen werken te dirigeren. Wat hij zeker onthouden zal hebben, is dat hij er eens de partituren van zijn twee ouvertures had laten liggen. De vermissing werd ontdekt toen Brahms in de Amsterdamse Parkzaal moest dirigeren. Terwijl zijn vriend Johannes Verhulst de manuscripten ging halen, repeteerde Brahms zijn Eerste pianoconcert.
Leuk om te weten
In 1853 maakten Robert en Clara Schumann een concertreis door Nederland en kwamen ook in Den Haag. Na een uitstekend verlopen concert in Diligentia volgde een optreden aan het hof van prins Frederik, de broer van koning Willem II. Terwijl Clara optrad, informeerde de Nederlandse prins bij Schumann of hij óók muzikaal begaafd was. Schumann, enigszins gegeneerd, scheen toen beleefd te hebben geknikt, waarop prins Frederik zich met een tweede vraag belachelijk maakte: ‘Welk instrument bespeelt u?’
One Minute Symphony
De compositie van de Griekse Myrto Nizami staat in het teken van Vrijheid, vanwege de viering 75 jaar vrijheid in 2020. Op zoek naar inspiratie bezocht zij het Vredespaleis, waar zij sprak met Andrey Poskakukhin. Hij is werkzaam voor het Internationaal Gerechtshof en wist Myrto alles te vertellen over deze organisatie en over het prachtige gebouw waarin het gehuisvest is.