Spotlight Festival 2025

Waar ga je naar luisteren?

Saint-Saëns

“Muziek is niet uitsluitend een bron van zinnelijk plezier en vurige emotie. Wie geen genoegen schept in puur georganiseerde harmonieën, houdt niet echt van muziek”, zo schreef Camille Saint-Saëns in zijn memoires École buissonnière. Zijn lange carrière overspande de hoogtijdagen van de Romantiek tot de opkomst van het modernisme, dat hij met afschuw bekeek. Na de première van Stravinsky’s Le sacre du printemps was hij verbijsterd. Toch was Saint-Saëns in zijn jonge jaren een pleitbezorger van vernieuwers als Berlioz, Liszt en Wagner.

Saint-Saëns gaf de Franse muziek nieuwe impulsen door terug te grijpen op klassieke vormen als de symfonie en het concert. Hij was een classicus onder de romantici, met een voorkeur voor helderheid, elegantie en structuur. Zijn muziek werd soms als koel en afstandelijk ervaren, maar latere critici ontdekten juist charme en verfijning in zijn werk.

Zijn oeuvre is omvangrijk en veelzijdig, van opera tot kamermuziek. Vooral zijn concerten voor piano, viool en cello zijn geliefd. Het Eerste celloconcert uit 1872 is een van zijn meest populaire werken. Het bestaat uit drie delen die zonder onderbreking in elkaar overlopen en vormt een hechte muzikale eenheid. De vorm is helder en uitgebalanceerd, met een menuet als middendeel en een finale die teruggrijpt op het begin. Het is een werk waarin Saint-Saëns zijn voorkeur voor vorm boven romantische uitbundigheid duidelijk laat horen.

Mendelssohn

Ook Felix Mendelssohn was een componist die klassieke vormen wist te combineren met romantische expressie. Zijn Schotse symfonie ontstond na een reis door Schotland in 1829, waar hij diep onder de indruk was van de ruige natuur en historische ruïnes. Hoewel hij ontkende dat er Schotse volksmuziek in de symfonie verwerkt is, ademt het werk de sfeer van het landschap.

Mendelssohn voltooide de symfonie pas in 1842 en dirigeerde zelf de première in Berlijn. Kort daarna bracht hij het werk naar Londen. De vier delen van de symfonie vloeien in elkaar over en eindigen in een stralende hymne. Het is een van de hoogtepunten van de vroege romantiek, waarin Mendelssohn zijn talent voor muzikale landschapsschildering volledig tot uiting brengt.