Wereldpremière 'Swift, Grey and Spacious' van Martijn Padding
Het nieuwe Celloconcert dat Martijn Padding voor Matt Haimovitz componeerde, zou in 2020 in première gaan, maar moest zoals veel mooie projecten op het laatste moment afgelast worden. Residentie Orkest en solist kijken uit naar de uitgestelde première op 22 oktober a.s. tijdens de Cello Biënnale.
Componist Martijn Padding schreef zelf de volgende toelichting:
Swift, Grey and Spacious (Celloconcert nr. 2) is samengesteld uit twee substantiële hoekdelen die in karakter elkaars tegenovergestelde zijn met daar tussenin een kort scharnierdeeltje, een soort van intermezzo dat die delen verbindt en in balans brengt.
Het werk is geschreven voor het Residentie Orkest en de Canadese Cellist Matt Haimovitz die een grote staat van dienst heeft als non conformistische cellist met een fabelachtige techniek. Matt speelde alle grote concerti uit het klassieke repertoire maar improviseerde daarnaast ook bijvoorbeeld met Flea van de Red Hot Chilly Peppers.
Bij het maken van een concert vind ik het interessant om de solist als het ware te portretteren. Door corona werd het normale componeerproces in de wielen gereden. Uitgebreide samenwerksessies zaten er niet in. Maar de eerste en enige ontmoeting in oktober 2019 zette wel zoden aan de dijk. Matt opende zijn cellokoffer en begon midden in een restaurant enthousiast te demonstreren hoe het typische bronzige cellogeluid in een klap verandert in een scheurende elektrische gitaar door een polystyreen bekertje onder de lage snaren te plaatsen. Daaropvolgende Zoomsessies tussen Amsterdam en Vancouver waren ook zeer inspirerend.
"Midden in een restaurant demonstreerde Matt Haimovitz hoe het typische bronzige cellogeluid in een klap veranderde in een scheurende elektrische gitaar"
- Martijn Padding
Het eerste deel Swift is een extravert stuk waarin snelle dialogen plaatsvinden tussen cellist en orkest. De klank is open en er ligt een nadruk op ritmisch cellospel. De cellopartij kent meerdere breaks waarbij de solist zich steeds meer losmaakt van het orkest en resulteert in een cadens waarbij er twee mogelijkheden zijn. De solist speelt de compleet uitgecomponeerde versie of kiest een alternatief parcours waarbij op basis van twaalf formules en een serie richtlijnen een eigen route door het materiaal kan worden gekozen.
In het korte scharnierdeel Grey wordt de klank dichter en chromatischer. Het is een zacht onrustig nachtstuk met snelle celloschichten die het hoogste register inschieten met een vage reminiscentie aan Nuage Gris van Franz Liszt.
In het derde deel Spacious opent de klank weer en spelen glissandi en harmonische canons een belangrijke rol. Spacious is het tegenovergestelde van Swift. Het stuk zingt, is introvert en vooral op harmonie en klank gebaseerd. De solist probeert zich niet los te maken maar juist samen te vallen met het orkest.