Sinds de oprichting van het Residentie Orkest in 1904 breekt het orkest een lans voor hedendaags werk met in het bijzonder composities van Nederlandse bodem. Ook de komende jaren klinken er spannende nieuwe creaties geïnitieerd door het Residentie Orkest.

Nieuwe muziek neemt een speciale plaats in bij het Residentie Orkest. Al in de vroege jaren stonden er werken van de Utrechtse componist, dirigent en organist Johan Wagenaar regelmatig op de lessenaars, evenals van voormalig chef-dirigent Peter van Anrooy. Sinds de oprichting van het orkest in 1904 besteedden vrijwel alle chef-dirigenten structurele aandacht aan Nederlandse tijdgenoten. Oprichter Henri Viotta, de al genoemde Peter van Anrooy en vooral Willem van Otterloo (chef-dirigent van 1949-1973) legden daarmee de basis die tot op de dag van vandaag voortduurt.

Van Andriessen tot Van Vlijmen
Het Residentie Orkest bouwde vanaf de jaren vijftig en zestig verder reputatie op als vertolker van nieuwe composities. Werken van bekende of minder bekende (‘hedendaagse’) Nederlandse componisten als Alphons Diepenbrock, Matthijs Vermeulen, Sem Dresden, Hendrik Andriessen, Willem Pijper, Henk Badings, Hans Henkemans, Lex van Delden, Léon Orthel, Hans Kox en Louis Andriessen werden regelmatig geprogrammeerd. Onder gastdirigenten Bruno Maderna en Pierre Boulez vonden baanbrekende concerten plaats van componisten als Goffredo Petrassi, Arnold Schönberg en Luigi Nono, Peter Schat, Jan van Vlijmen en Reinbert de Leeuw. Met deze composities en dirigenten ging het orkest ook op tournee naar festivals voor hedendaagse muziek in Darmstadt en Venetië. Deze programma’s bezorgden het Residentie Orkest de reputatie een van de vooruitstrevendste orkesten van Nederland te zijn.

De Raad voor Cultuur prees het Residentie Orkest diverse malen om de inzet voor de muziek van Nederlandse bodem. Ook in het laatste advies van de Raad voor Cultuur (over de beleidsperiode 2021-2024) geeft de Raad voor Cultuur aan ‘toe te juichen dat het orkest per jaar meerdere compositieopdrachten verstrekt, waaronder de opdracht aan Richard Rijnvos voor de opening van Amare’.

De afgelopen jaren is de actieve inzet van het Residentie Orkest voor nieuwe muziek onverminderd voortgezet (met de nodige uitdagingen in de periode 2020-2022 als gevolg van de coronamaatregelen). Het orkest investeert in zowel nieuwe muziek als vernieuwing van de klassieke muziekpraktijk en doet dit in nauwe samenwerking met chef-dirigent Anja Bihlmaier en vaste gastdirigenten Jun Märkl en Richard Egarr. De programmering van nieuw werk komt voort uit de eigen programmering, samenwerking met Haagse partners en beleid op het gebied van talentontwikkeling.

Wereldpremières
De afgelopen periode bevatte de eigen programmering van het orkest een flink aantal wereldpremières. Natuurlijk klonken tijdens verschillende concerten de One Minute Symphonies, geschreven door compositiestudenten van het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Daarnaast werd voor het eerst de orkestsuite van Otto Kettings opera Ithaka uitgevoerd, de door corona uitgestelde première van Martijn Paddings Celloconcert nr. 2 met solist Matt Haimovitz, de première van het Celloconcert Trailblazer dat Joël Bons schreef voor celliste Lidy Blijdorp en het Residentie Orkest, het nieuwe werk Perasma van Calliope Tsoupaki en het Pianoconcert nr. 3 van Rembrandt Frerichs dat het licht zag in de Nieuwe Kerk.

Nieuw Nederlands werk de komende jaren
De komende jaren zet het Residentie Orkest het beleid voort om ruimte te bieden aan de uitvoering van nieuwe composities. We hebben als orkest een makersfunctie, een rol in talentontwikkeling en een erfgoedfunctie waarin we componisten van nu laten reflecteren op werken van toen. Het is een logische voortdurende molen waarin bestaand en nieuwe werk op elkaar reageren. In zowel 2024 als 2025 staan er nieuwe composities gepland van componisten als Bram Kortekaas, Max Knigge, Amarante Nat, Jan-Peter de Graaff, Karmit Fadael, Klaas de Vries en Willem Jeths. Medio maart 2024 brengt het Residentie Orkest onder leiding van chef-dirigent Anja Bihlmaier de wereldpremière van een concert voor accordeon en orkest van Mathilde Wantenaar in Amsterdam en Den Haag, met Vincent van Amsterdam op accordeon.

Nieuw Nederlands Werk gesteund wordt door Fonds Podiumkunsten en Société Gavigniès.