De fameuze, Belgische klarinettiste Annelien Van Wauwe maakt op vrijdag 20 januari haar debuut bij het Residentie Orkest. Zij speelt, in Nederlandse première, het werk Sutra van Wim Henderickx, dat hij op initiatief van Annelien componeerde. Helaas is Wim Henderickx recent onverwacht overleden. Onderstaand interview met Annelien Van Wauwe vond kort daarvoor plaats. 

Annelien is geboren in Hamme, een kleine stad ten zuidoosten van Antwerpen. Haar vader was advocaat, haar moeder werkt bij de griffie van het Vlaamse parlement. Was het een muzikaal gezin? “Er werd thuis niet aan muziek gedaan, maar mijn ouders vonden het een goed idee dat ik naar de muziekschool zou gaan.” Annelien was ongeveer zeven jaar oud toen zij klarinet ging spelen. Daarnaast deed Annelien fanatiek aan atletiek, totdat ernstige blessures daaraan een eind maakten. “Toen ben ik volledig voor de klarinet gegaan.” De snelle ontplooiing van haar talent leidde er toe dat zij, zeventien jaar oud, naar Lübeck toog om klarinet te studeren bij Sabine Meyer. “Zij was ooit de eerste vrouw in de Berliner Philharmoniker, op voorspraak van Herbert von Karajan. Hij deed dat niet omwille van haar vrouw-zijn, maar vanwege haar prachtige spel. Ik kende haar spel van plaatopnames, het inspireerde mij. Het was wel spannend om naar haar toe te gaan, ik had haar nog niet ontmoet, en zou lessen krijgen in het Duits…” 

Succesvol 
Na haar studie bij Sabine Meyer volgde Annelien lessen bij andere grote klarinettisten, en was zij succesvol op veel concoursen. Dit opende de deuren van de concertpodia. Hoe was het om voor het eerst te soleren met een orkest? “Solospelen met orkest is iets dat je moet leren, en ik vond het meteen geweldig. Mensen zeggen nu wel eens: ‘Ga je alweer dat Mozartconcert spelen?’, maar dat vind ik er zo mooi aan, dat ik me kan blijven ontwikkelen.”  

Samenspelen 
In die tijd werd Annelien ook gevraagd in orkesten te remplaceren. Zij kent dus beide kanten van het vak: klarinet spelen ín een orkest, en ervóór. Hoe ervaart zij dat? “Als eerste klarinet in het orkest speel je ook wel solo’s, maar verder is het samenwerken geblazen met de collega’s: waar gaat die intonatie heen? Hoe mengen wij met elkaar? En vooraan in het orkest spelen de tweede violen begeleidingsfiguurtjes die wij proberen te horen en daarmee perfect te timen. Een uitdaging! Omgekeerd kan ik als solist deze ervaring goed gebruiken; ik weet waarnaar ik moet luisteren om het samenspelen mogelijk te maken.” 

Ensembles 
Annelien heeft de afgelopen jaren enkele ensembles gevormd: Carousel, bestaande uit twaalf musici, en Breeze, met vijf houtblazers. “Carousel heeft een nauwe band met het publiek, en wij kleden ons navenant de sfeer van de muziek. Breeze is nog wat avontuurlijker, we werken bijvoorbeeld samen met een videokunstenaar die live beelden achter ons projecteert.” Annelien heeft nog een project lopen: FRAgraNCE, met de Franse pianiste Paloma Kouider en een ‘live-perfumer’. Wat kan de luisteraar daar verwachten? “De perfumer vermengt de muziek op het podium met geuren! Ik dacht; wat gebeurt er als je muziek combineert met dingen die andere zintuigen aanspreken? Ik vind dat een spannend idee.” 

Yoga 
Sinds enige tijd is Annelien hoofdvakdocente klarinet aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. “Lesgeven vormt de kern van mijn muziekleven. En Amare, waarin het conservatorium is gevestigd, is een geweldig gebouw, net een vijf-sterren hotel! Het lijkt mij geweldig daar Sutra te spelen met het Residentie Orkest, dat een grote reputatie heeft als het gaat om het spelen van eigentijdse muziek.”  

Het werk Sutra van componist Wim Henderickx is geïnspireerd door yoga. Wat voor rol speelt yoga in Anneliens leven? “Tijdens mijn studie ontdekte ik hoe waardevol yoga is. Het had een grote invloed op mijn klarinetspel: mijn ademhaling en ademsteun werden door yoga als vanzelf beter. Yoga stimuleert je lichamelijke gezondheid en kracht, en is geweldig voor de geest, het bevordert je concentratie en kalmte. Ik heb diverse intensieve cursussen gevolgd en een docententraining gedaan. Yoga gebruik ik ook in mijn klarinetlessen. Zelf start ik de dag graag met een yogasessie, dan loopt daarna alles op rolletjes.” 

Sutra 
Hoe is Sutra ontstaan? “Ooit hoorde ik aan het eind van een gezamenlijke yogasessie gezongen mantra’s die mooi aansloten bij yoga. Ik dacht: zou het niet bijzonder zijn om vanuit de yoga-beleving muziek te componeren voor orkest en een solist? Ik benaderde met dit idee de Belgische componist Wim Henderickx, die veel spiritueel geïnspireerde muziek heeft geschreven, en hij werd enthousiast. Sutra is muziek voor orkest, elektronica en solo-bassetklarinet – en ik spreek en zing ook door het werk heen. Het is geen ‘oosterse’ achtergrondmuziek voor een yogasessie, het idioom is in de traditie van de eigentijdse westerse klassieke muziek. De sfeer reikt van diep meditatief tot heftige uitbarstingen. De elektronische soundscapes creëren een soort resonantie tussen solist en orkest, ze zorgen voor een omarmend, verenigend effect. Dit is wat yoga en muziek beiden doen: samenbrengen, verbinden, en ik vind dat mooi!”
Ronald Touw